تاریخچه سرگذشت تاریخی ورزش فوتبال

سرگذشت ورزش فوتبال;ورزش فوتبال

اسناد تاریخی به وضوح نشان می دهند بازی یا نوعی ورزش بدنسازی كه عبارت بود از ضربه زدن به توپ با پا و فرستادن آن به درون توری كوچك، در قرن دوم و سوم قبل از میلاد در درون فرمانروایی خاندان «هال» در ارتش چین مرسوم نبوده است. همچنین اسنادی مستحكم تر نشان می دهد مرزبندی زمینی برای بازی ضرببه به توپ با پا،در شهر كیوتوی ژاپن اتفاق افتاده است. در یونان و روم قدیم نیز نوعی بازی شبیه به فوتبال كنونی وجود داشته است، البته هر تیم بیش از 27 بازیكن داشت. به هر حال ذكر دقیق این مطلب كه فوتبال دقیقاً كی و كجا شروع شد امری ناممكن است. اما منطقی است كه بپذیریم بازی با توپ كه ما در ورزش های شكل یافته كنونی، بیش از 3000 سال قبل در جایی روی این كره خاكی وجود داشته است.

اما قدر مسلم آنست كه انگلستان محل تولد فوتبال جدید و اتحادیه فوتبال است و جای هیچ شك و تردیدی در آن نیست. انگلستان همراه با اسكاتلند مشتركاً پایه گذاران فوتبال شكل یافته كنونی می باشند.

فوتبال كه به زبان عامیانه مردم انگلیس ساكر (soccer)نامیده می شود و محبوب ترین و رایج ترین ورزش در بین مردم این جزیره از قرن هشتم میلادی به بعد بوده است. اما در شروع به بازی خشن و جنگ تن به تن بیشتر شبیه بود.

در سال 1869 اتحادیه فوتبال در قوانین خود شرطی را وارد كرد كه بموجب آن تماس توپ با دست كاملاً ممنوع باشد و به این ترتیب شالوده فوتبال جدید ریخته شد. در این بازی توپ نه نقطه مشخصی كه قبل از شروع بازی تعیین می شد حركت داده می شد. صدها نفر در بازی ای شركت می كردند كه در طول قرن ادامه یافت.

اما از آنجا كه مسابقات فوتبال به خشونت كشیده می شود، حكومت ها بسیار كوشیدند تا آن را ممنوع كنند. در انگلیس پادشاه ادوار سوم در سال 1231 میلادی قوانینی در این مورد را منع كرد و كوشید فوتبال را متوقف كند. در اسكاتلند پادشاه جیمز اول در سال 1424 میلادی در مجلس اعلام نمود كه هیچ كس حق ندارد در فوتبال بازی كند. الیزابت اول ملكه انگلستان قانونی در مجلس به تصویب رساند كه بر اساس آن برای بازیكن فوتبال مجازات زندان به مدت یك هفته در نظر گرفته می شد و فرد خاطی می بایست در كلیسا توبه می كرد. اما هیچ قانونی نتوانست این بازی را در انگلیس متوقف كند. چون فوتبال به بازی ای سردی تبدیل شده بود. در سال 1815 كالج اتون مشهورترین مدرسه انگلیس یك سری قوانین وضع كرد و پس از مدتی مدارس كالج ها و دانشگاه های دیگر نیز از این قوانین پیروی كردند. بعدها این قوانین استاندارد شد و نسخه ای از آن اكنون به عنوان قوانین كمپیریچ شناخته می شود، در سال 1848 در بسیاری از كالج ها و دانشگاه های انگلیس پذیرفته شد. اما كم كم فوتبال به دو مكتب جدا از هم تقسیم شد. برخی كالج ها و مدارس ترجیح دادند از قوانین مدرسه راگبی پیروی كنند كه در آن به زمین انداختن حریف، ضربه زدن به ساق پا، حمل توپ و خلاصه تمامی قوانینقدغن شده در قوانین كمبریج كاملاً مجاز بود. در 26 اكتبر 1863 یازده باشگاه و مدرسه لندن نمایندگان خود را به همایشی كه در «تاورن فری مزون» تشكیل شده بود فرستادند تا یك سری قوانین اساسی و جداگانه برای مسابقات وضع شود. این همایش منجر به پیدایش فوتبال و فوتبال راگبی از هم جدا شد. فوتبال یا ساكر: در سال 1880 میلادی دانشجویان دانشگاه آكسفورد لغاتی را در زبان عامیانه متداول ساختند كه بر اساس آن پسوند er به آخر كلماتی كه آن ها مخفف و كوتاه می كردند اضافه می شد. به عنوان مثال برای فوتبال راگبی لغت محاوره ای و عامیانه «راگر» (rugger) وضع شد. روزی از یكی از دانشجویان این دانشگاه بنام جارلز ورفورد بروان پرسیده شد كه آیا دوست دارد راگر بازی كند و او به شوخی پاسخ داد نه ساكر. او لغت (footballassociatlon) (اتحادیه فوتبال) را مخفف كرده و به آخر آن پسوندer اضافه كرده بود و لغت ساكر را ساخته بود به این ترتیب بود كه لغت عامیانه ساكر (soccer) برای فوتبال در انگلیس رایج گردید(ذكر منبع).

همانطور كه قبلاً اشاره شد بازی فوتبال (و نیز واژه فوتبال) از انگلستان اشاعه یافت، این بازی كه در نیمه دوم قرن 19 در بین ثمره های انگلیس به صورت مسابقه، برای انتخاب «بهترین بازیكن» رسمیت یافت. و بعد بین انگلستان و ایرلند و اسكاتلند و در آغاز قرن 20 در بسیاری از كشورهای اروپایی، باشگاهی و فدراسیون برای مسابقه ها تأسیس شد و فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) و اصطلاح «جام جهانی» بوجود آمد، و سرانجام نخستین بازی و مسابقه های جام جهانی در سال 1930 در اروگوئه برگزار شد و تا به امروز هر چهار سال یكبار (جز زمان جنگ جهانی دوم) انجام می شود كه بسیاری از كشورها را در قاره های پنج گانه بخود جلب كرده است. افزون بر بازی های جام جهانی هر چهار سال مسابقه هایی با نام «مسابقه های فوتبال جام ملت ها» در قاره های آسیا، افریقا، اروپا، امریكا و اقیانوسیه (استرالیا) برگزار می شود.

در ایران با عمومیت یافتن بازی فوتبال، همه ما شاهد مسابقه بین آموزشگاه ها، سازمان های دولتی و نیمه دولتی در شهر یا استان های كشور به صورت رسمی و غیر رسمی هستیم. ورزش فوتبال – و نیز والیبال و بسكتبال – بایستی از آغاز این قرن وارد برنامه های درس آموزشگاه ها ایران شده باشد. در دوره قاجاریه انگلیسی هایی كه در ایران بودند، فوتبال را به ایران آوردند. و نیز گروه ارتش s.p.k (شكر جنوب)كه بوسیله مربان انگلیسی و هندی آموزش می دیدند، در جریان جنگ جهانی اول، بازی فوتبال را در شهرهای جنوب ایران، (از جمله كرمان، بوشهر، و شهرهای خوزستان و …) رواج دادند و سپس فوتبال در نقاط دیگر ایران توسعه یافت.(اطلاعات، شنبه 17 آبان 1376، 6)

طرح مسأله :

«ورزش پدیده ای جمعی و اجتماعی، جهانی و تاریخی است، ورزش از یك طرف بعنوان یك نهاد اجتماعی دارای كاركردهای خاص خود برای نظام اجتماعی می باشد و از طرف دیگر بعنوان بخشی از یك نظام اجتماعی تحت تأثیر نظام اجتماعی كل بوده و در عین حال بر آن تأثیر نیز می گذارد. ورزش پدیده ای اجتماعی با قدمتی برابر با پیدایش خود انسان است و دارای ارزش ها، هنجارها، قواعد، قوانین و آداب و رسوم خاص خود می باشد. ورزش به شكل رسمی و غیررسمی آن بدون قواعد و قوانین وجود عینی ندارد. ورزش در هر جامعه متأثر از ساختار اجتماعی حاكم بر همان جامعه و بیانگر ارزش ها و هنجارهای حاكم بر آن جامعه می باشد. ورزش بعنوان یك پدیده و نهاد اجتماعی مورد توجه جامعه شناس نیز می باشد. توسعه ورزش به عنوان بخش مهمی از جریان زندگی در جوامع جدید و تأثیرات متقابلی را كه ورزش بر افراد و دیگر نهادهای اجتماعی به عنوان یك پدیده اجتماعی بر جای می گذارد، سبب علاقه و توجه جامعه شناسان به آن می گردد.» (واژه نامه علوم ورزشی: 229).

از منظر روانشناس اریك فروم می گوید: «عمیق ترین نیلز بشر نیاز اوست به غلبه بر جدایی و رهایی از این زندان تنهایی»( )از نظر او انسان ها به بهانه های مختلف می كوشند از تنهایی رهایی یابند و با دیگران پیوند برقرار نمایند و بازی به طور اخص هم یكی از همین روش هاست. در گذشته و هم اكنون شیوه های متفاوتی از فوتبال وجود داشته و دارد: فوتبال انگلیسی، آمریكایی، اسكاتلندی، فرانسوی، و … شاید بتوانیم ؟؟؟ فوتبال را در افسانه فرانسویان جستجو كنیم «اما در دوران معاصر با پیشرفت سرمایه داری، گسترش رفاه و آزادی تشكل ها و افزایش گروه های مختلف اجتماعی و فرصت های مضاعف بیشتری در جهت تجلی شور جمعی در انسان ها، می بینیم كه محبوبیت و شهرت فوتبال همچنان حفظ شده است و حتی به كمك های رسانه های جمعی به اقصی نقاط نیز گسترش یافته است. به نظر می رسد این پیشرفت و محبوبیت مضاعف را در نظر گاه متفاوت می توان بررسی كرد: یكی پیشرفت فوتبال در كشورهای توسعه یافته و دوم پیشرفت این رشته ورزشی در كشورهای در حال توسعه در سرمایه داری عقلانی كشورهای توسعه یافته، فوتبال بستری است برای شركت های مختلف در جهت تبلیغ محصولاتشان با هزینه های هنگفت تبلیغاتی و اگر بپذیریم كه جهان سرمایه داری را سرمایه داران اداره می كنند، در حال حاضر فوتبال یكی از علایق ویژه آنها شده است. اما در كشورهای در حال توسعه فوتبال به طریقی دیگر محبوبیت یافته است. شاید این كشورها كه با كمبود و فقر فرصت برای بروز شور جمعی شان مواجه هستند، هنوز هم فوتبال تنها راهی است كه با آن می توانند در یك روز تعطیل به ورزشگاهی بروند و در آنجا با شور تمام فریاد بزنند، جیغ بكشند، به هوا بپرند یا به سر و كله هم بكوبندو… یا از لحاظی دیگر تماشای یك فوتبال زیبا از تلویزیون برای مردمی كه زیر بار فشار زندگی روزانه شكسته و خرد شده اند فرصتی است برای استراحت ذهنی و فكری حتی اگر این فوتبال در آخرین ساعات پخش شود و احتمال هم بدهند كه فردا دیر به سركارشان برسند و احیاناً اخراج هم بشوند.»(عسكری خانقاه، 1281: 122).

در ادامه می توان گفت كه با پیشرفت تكنولوژی و توانایی های شگفت انگیز وسیله های ارتباط جمعی كه دانشمندان با كاربرد اصطلاح دهكده های جهانی از آن سخن می گویند، علاقه مندان به فوتبال در هرگوشه ای از جهان، جریان بازی را زودتر می بینند و می شنوند تا مردم یك دهكده جریان واقعی را كه در آن محدوده كوچك اتفاق افتاده است. شاید امروز پیش آمد و پدیده ای دیگر را سراغ نداشته باشیم ؟؟؟ جهان، تا این اندازه نسبت به دیدن و دانستن آن علاقه مند باشند. علاقه مندی به تماشای مسابقه های فوتبال به اندازه ای است كه گمان نمیرود هیچ واقعه علمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشد كه جامعه ای با این وسعت (دهكده جهانی)، بخواهد به این شتاب جریان آن را تماشا كند. شاری كران، متأثر بودن و به اصطلاح «ابراز احساسات» كردن هنگام بازی و برد و باخت فوتبال منحصر به تماشاگران حاضر در میدان نیست تماشاگران تلویزیونی نیز آرام نمی نشینند و خواه ناخواه و به هر علت و انگیزه ای كه باشد، طرفدار یكی از تیم ها می شوند. و این طرفداری ها ممكن است به گریه و فریاد و دعوا بكشد، روانشناسان بر این نظر كه در اینگونه موردها گریستن و خندیدن با صدای بلند و فریاد زدن خود نوعی نیازمندی جسمی و روانی است و آرامش بخش است. حال با توجه به مباحث بالا به نظر می رسد كه در جوامع امروزی و از میان رشته هی ورزشی، فوتبال مهمترین ورزش شناخته شده است لذا این ورزش دارای كاركردهایی از جمله كاركردهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، و كاركرد ایجاد نشاط و شادی می باشد كه این كاركرد به ترتیب زیر توضیح داده می شود:

لینک دانلود و توضیحات فایل”تاریخچه سرگذشت تاریخی ورزش فوتبال”