مقاله حماسه دینی در ادبیات کشورمان
حماسه دینی در ادبیات کشورمان;روزگار باستان;یادگار زریران;زبان پهلوی;دوران اسلام;اثارمنظوم;امام علی;افسانه;تاریخ;اسطوره;خاوران نامه;حمله حیدری;صاحبقران نامه;مختار نامه;حیدر کرار;اشعار وصفی;حماسه اساطیری;حماسه مصنوع;تحمیدیه ;دانلود ;دانلود مقاله;دانلود پایان نامه;دانلود تحقیق
*مقاله حماسه دینی در ادبیات کشورمان*
در این جستار، نویسنده با ارایه تعریفى از حماسه دینى، به سیر اینگونه حماسهها در تاریخ كشورمان پرداخته، ویژگىهاى برخى از حماسههاى مهم دینى چون: خاوراننامه، حمله حیدرى، صاحبقراننامه و مختارنامه را برشمرده است .
حماسه دینى در ادبیات كشورمان از روزگار باستان تاكنون، راه درازى را پیموده است . از «یادگار زریران» به عنوان نخستین اثر بازمانده از اینگونه آثار به زبان پهلوى یاد مىشود . در دوران اسلامى، ایرانیان مسلمان بویژه شیعیان، در آثار منظوم فراوانى به شرح فضایل و مناقب بزرگان دین، بویژه شرح رشادتهاى امام على (ع) در جنگها پرداختهاند . اینگونه آثار كه گاه با عناصرى از افسانه، تاریخ و اسطوره درهم آمیختهاند، فصل شورانگیزى از ادبیات كشورمان را رقم زدهاند .
در این جستار، نویسنده با ارایه تعریفى از حماسه دینى، به سیر اینگونه حماسهها در تاریخ كشورمان پرداخته، ویژگىهاى برخى از حماسههاى مهم دینى چون: خاوراننامه، حمله حیدرى، صاحبقراننامه و مختارنامه را برشمرده است .
پیرایه مردان خدا حیدر كرار
آن هم نسب و همنفس احمد مختار
آن حاجب بار در اسرار پیمبر
آن میر دلیر سپه دین جهاندار
«قوامى رازى»
حماسه نوعى از اشعار وصفى است كه مبتنى بر توصیف اعمال پهلوانى و مردانگىها و افتخارات و بزرگىهاى قومى یا فردى باشد، به نحوى كه شامل مظاهر مختلف زندگى آنان گردد . (1)
منظومههاى حماسى از دیدگاه صاحبنظران به انواع مختلفى از جمله: 1 – منظومههاى حماسى اساطیرى و پهلوانى 2 – منظومههاى حماسى تاریخى 3 – منظومههاى حماسى دینى 4 – منظومههاى حماسى مصنوع تقسیم شده است .» (2)
حماسه دینى و مذهبى به توصیف قهرمانىهاى بزرگان و اولیاى دینى هر قوم اختصاص دارد . این نوع حماسه به بیان مشكلات و جانفشانى قهرمانان و بزرگانى مىپردازد، كه فداكارى آنها نقشى بهسزا در تكوین و ریشهدار شدن دین و مذهب یك قوم ایفا كرده است .» (3)
حماسههاى دینى، یادگار مجاهدت گروهى براى حفظ دین و نبرد با معاندان و برانداختن آداب و رسومى است كه خلاف عقاید دینى تشخیص داده مىشود . نخستین حماسه بازمانده از این دست در ایران، یادگار زریران (ayayadgare zareran) است كه متنى حماسى به زبان پهلوى است و شرح و وصف نبرد ایرانیان با خیونان (Hyaona) براى پاسبانى از دین زرتشت است . این داستان را، دقیقى به شعر درآورد و فردوسى هم آن را در شاهنامه گنجانده است و از تاریخنویسان سدههاى چهارم تا ششم هجرى، تنها ثعالبى به طور مشروح و با كمى اختلاف از این داستان یاد مىكند . (4) در واقع این حماسه مربوط به دوران آغازین دین زرتشت است كه بهترین دوران براى تشكیل حماسههاى دینى بوده است .
پس از اسلام و رواج شعر فارسى، اكثر قریب به اتفاق شاعران فارسى زبان كه خود پرورده دین اسلام بودند، اشعار خود را در خدمت دفاع، تبلیغ و ترویج دین اسلام قرار دادند كه آغاز دواوین اشعار، تحمیدیهها، نعت پیامبر و ائمه اطهار (ع) و خلفه بیانگر این موضوع است . در تاریخ شعر فارسى، اشعار دینى از شاعران مانند كسانى مروزى و ناصر خسرو آغاز شد و بعدا به وسیله شاعران شیعى مذهبى از قبیل: قوامى رازى؛ شاعران قرن ششم هجرى و ابن حسام خوسفى؛ شاعر قرن نهم و محتشم كاشانى؛ شاعر قرن دهم تكمیل شد . پس از آن در تمام دوره صفویه و قاجاریه ادامه یافت این اشعار كه حماسههاى دینى را هم باید در شمار آنها دانست، معمولا در ذكر مناقب یا مصائب اولیاى دین وپیشروان تشیع سروده شده است . رواج این نوع شعر در دوره صفویه كه عهد تقویت مذهب تشیع و رسمى شدن آن در ایران است، كه از هر دوره دیگر بیشتر بوده و در دوره قاجارى نیز ازدواج نیفتاد .
لینک دانلود و توضیحات فایل”مقاله حماسه دینی در ادبیات کشورمان”