ISO 9000 و مدیریت كیفیت
ISO 9000 ;Quality Management;مدیریت كیفیت;ISO
1- اطلاعاتی دربارة سازمان بین المللی استاندارد ISO
1/1 – ISO سازمان حامی ISO 9000
مجموعه استاندارهای بین المللی ISO 9000 برای مدیریت و تضمین كیفیت ، در بیش از 90 كشور مورد استفاده قرار گرفته است و تا كنون هزاران سازمان تولیدی و خدماتی در بخشهای دولتی و خصوص موفق به استقرار سیستم كیفیت بر اساس این استاندارها و دریافت گواهینامه ISO 9000 شده اند .
ISO 9000 تنها یك سری استاندارد از هزارن استاندارد بین المللی است كه سازمان
( ISO ) از شروع فعالیتهایش در سال 1946 میلادی تهیه و منتشر كرده و معروفیت زیادی را نیز برای این سازمان كسب كرده است به طوری كه نام ( ISO ) را در كنار متخصصینی كه مستقیماً در ارتباط با استاندارهای فنی هستند در سطح وسیعتری از جامعة تجاری مطرح نموده است . با این حال بسیاری از افراد این جامعه ممكن است شناخت كافی در مورد سازمان پشتیبان ISO 9000 و كار آن داشته باشند .
برخی از زمینه های فنی كه ISO برای آنها استاندار تهیه می كند عبارتند از :
مهندس مكانیك ، مواد شیمیایی پایه ، مواد غیر فلزی و سنگهای معدنی ، پردازش اطلاعات ( انفورماتیك ) ، گرافیك و عكاسی ، كشاورزی ، ساختمان ، تكنولوژیهای خاص ، بهداشت و درمان موضوعات پایه ، محیط زیست ، بسته بندی و توزیع كالا .
2/1 – وظیفة ISO :
ISO در حقیقت توافق نامه های فنی ای در سطح بین المللی تهیه می كند كه به صورت استاندارهای بین المللی منتشر می شوند . این كار یك فعالیت عمدة ISO به حساب می آید در طول سال در هر روز كاری بین 12 الی 15 گردهمایی توسط گروههای فنی ISO در سراسر جهان برگزار می كشود كه در آنها كار اصلی تهیة استاندارها صورت می گیرد . در مجموع بیش از 283 گروه فنی وجود دارد كه سالانه 30000 متخصص در آن شركت می كنند . دبیر خانه مركزی ISO در ژنو كار همانگی فعالیتهای فنی فوق الذكر و چاپ استاندارهای تكمیل شده را بر عهده دارد .
بررسی اینكه آیا استاندارها مطابق شرابط ذكر شده اجرا می شوند یا نه در حیطة وظایف ISO نیست . این فرآیند بررسی كه اصطلاحاً « ارزیابی تطابق » (Conformity Assenment ) نامیده می شود ، عملاً به عرضه كنندگان و مشتریان آنان در بخش خصوصی و مراكز قانونی – در مواردی كه استاندارهای ISO در قوانین عملی گنجانده شده باشد مربوط می شود . به علاوه تعداد زیادی آزمایشگاه و مراكز ممیزی یا به عبارت دیگر شخص ثالث وجود دارند كه به طور مستقل خدمات ارزیابی تطابق را برای تعیین انطباق فرآوردههای خدمات یا نظام ها با استاندارهای ISO ، عرضه می كنند . سازمانهای مذكور ممكن است این خدمات را به نمایندگی از جانب یك مرجع قانونی ، یا به صورت یك فعالیت تجاری كه هدف آن ایجاد اعتماد بین عرضه كنندگان و مشتریان آنان است ارائه دهند در برخی كشورها ، اعضاء ISO كار ارزیابی تطابق را به نیابت از دولتهای متبوع خود یا به صوت یك فعالیت حرفه ای انجام می دهند . به هر حال خود ISO هیچگونه اختیاری در كنترل این گونه فعالیتها ندارد .
آنچه ISO در این زمینه با مشاركت (International Electrotechnical Commision انجام می دهد ، عبارت است از : تهیه كتب راهنمای ISO / IEC كه جنبه های مختلف فعالیتهای مربوط به ارزیابی تطابق و سازمانهای دست اندكار را شرح می دهد . ضوابط اختیاری كه در این كتب گنجانده شده حاكی از اتفاق نظر بین المللی دربارة عملكردهای مورد پذیرش است . استفاده از این ضوابط به رفع تناقضات و ایحاد انسجام در ارزیابی تطابق در سطح جهانی كمك كرده و داد و ستد بین المللی را تسهیل می كند .
3/1 – صدور گواهینامة ISO 9000
