اصول تفسیر عكسهای هوایی
اصول تفسیر عکسهای هوایی;معیارهای شناسایی عوارض;روش شناخت عوارض روی عکس;اثر زمان در عکسهای هوایی ;ساعت مناسب برای عکسبرداری هوایی;تصاویر
اصول تفسیر عكسهای هوایی
منظور از تفسیر عكسهای هوایی، شناسایی عوارض و تعیین حدود و استخراج ویژگیهای آنها بر روی عكسهای هوایی میباشد.
شناخت خود عارضه و استنباط بعضی ویژگیهای آنها مانند رطوبت خاك، ناخالصیهای درون آب، جنس سنگها، نوع محصولات كشاورزی، كیفیت ساختمانهای شهری و صدها ویژگی دیگر، برای جغرافیدانان بسیار مهمتر از ابعاد هندسی عوارض میباشد. مثلاً در ارزیابی توان كشاورزی یك منطقه دانستن بافت، رطوبت و حاصلخیزی خاك مزارع بسیار مهمتر از اندازه خود مزارع میباشد. یا در بررسی شهرها علاوه بر اندازه ساختمانها و خیابانها، كیفیت آنها هم از نظر جنس مصالح به كار رفته شده، آرایش مكانی و شكل هر كدام در نظام كلی شهر اهمیت خاصی دارد. همچنین این میزان انعكاس ابراست كه رطوبت و ظرفیت پارشی آن را مشخص میكند، نه اندازه آن بیشتر اوقات، ابرهای سیروس تمام آسمان را میپوشاند بدون اینكه قطرهای باران تولید كند، اما ممكن است یك ابر كومولونیموس محلی رگبار شدیدی به وجود بیاورد و سبب بروز خسارت و حوادث ناگواری گردد. بنابراین متخصص عكسهای هوایی بایستی اطلاعات كافی درباره اندازهگیری ابعاد، تشخیص نام و شناسایی ویژگیهای عوارض روی عكسهای هوایی كسب كند.
قبل از شروع به شناسایی عوارض روی عكسهای هوایی موارد زیر را بایستی در نظر گرفت:
1- باند عكسبرداری عكسهای هوایی معمولی بر اساس میزان انعكاس تهیه میشوند. میزان انعكاس باد، یك عارضه معین در باندهای مختلف طیف الكترومغناطیسی فرق میكند. مثلاً در باند آبی گیاهان روشن از خاك ولی در باند قرمز خاك روشنتر از گیاه دیده میشود. بنابراین اگر باند عكسبرداری معلوم نباشد ممكن است كه در شناخت عوارض دچار اشتباه گردیم، بایستی متذكر شد كه تمام عكسهای هوایی موجود در باند مربی تهیه میشوند، تعداد بسیار كمی در باند نامرئی مادون قرمز نزدیك گرفته میشود. پس ما میتوانیم فرض كنیم كه باند تمامی عكسهای موجود باند مرئی است.
2- مقیاس عكس، مقیاس عكس دراندازه عوارض اثر میگذارد، مثلا ممكن است یك مدرسه در عكس با مقیاس به صورت باد یك خانه معمولی دیده شود و برای تشخیص آن از منازل اطراف بایستی از عكسهای استفاده كنیم. یا اینكه گله گاوها در عكسهای به گله گوسفند بیشتر شباهت دارند تا به گله گاو. بنابراین مقیاس عكس بیشتر بر روی اندازه عوارض اثر میگذارد و برای شناسایی عارضهها بایستی به اندازه نسبی آنها در مقیاس عكس توجه شود.
1-2 (توضیح خیلی كوتاه درباره ابرهای سیروس و كومولونیموس لازم است)
3- زمان عكسبرداری؛ زمان عكسبرداری شامل فصل و ساخت عكسبرداری میشود. برای اجرای اهدافی خاص بایستی فصل مناسب تعیین شود. مثلا برای تشخیص انواع گیاهان در تابستان و برای تشخیص رطوبت خاك در بهار عكسبرداری میكنیم. اثر فصل عكسبرداری بر روی انعكاس عوارض مشهو تر است و در تفسیر رنگ عارضه بایستی فصل عكس برداری را در نظر بگیریم.
برای شناسایی عارضه ای معین، بایستی از نشانهها و یا معیارهایی استفاده كرد. به عبارت دیگر هر عارضه ای با توجه به ویژگیهای خاص از دیگران شناخته میشود. مثلا، مسجد از كلیسا از روی شكل آنها، باغ از روی جنگل از روی آرایش مكانی آنها و یا قسمت قدیمی شهر از قسمت جدید آن از روی آرایش خیابانها و پوشش گیاهی و.. شناخته میشود.برف روی كوهستان را بر اساس آرایش ظاهری آنها میتوان از ابر جدا كرد، در صورتی كه از نظر رنگ زمینه هر دو سفید به نظر میرسند. یا برف از زمینهای شوره زار بر اساس موقعیت آنها تشخیص داده میشود. زمینهای شوره زار در منطقه پست و هموار وپوشش برف بر بالای كوهستانها دیده میشود، كلیه عواملی كه در شناسایی عوارض استفاده میشوند معیارهای شناسایی عوارض نامیده میشوند.
معیارهای شناسایی عوارض
برای شناسایی عوارض در طبیعت، معمولا از ویژگیهای منحصر به فرد آنها استفاده میشود.مثلا درخت تبریزی از نظر قد و اندازه و شكل با درخت كبودی تفاوت ندارد و فقط شكل برگهای آنهاست كه از همدیگر متمایز است. تشخیص این دو عارضه بر اساس برگ آنها در روی عكسهای هوایی امكان ندارد. خیلی از معیارها هستند كه در عالم طبعیت معیاری خوب برای شناسایی هستند ولی بر روی عكسهای هوایی كابردی ندارند. معیارهای كارآمد در روی عكسهای هوایی محدود هستند و عبارتند از :
شكل، اندازه، سایه، بافت،آرایش مكانی، رنگ زمینه، موقعیت نسبی.
شكل عارضه:
بارزترین ویژگی عوارض كه در نگاه اول بر روی عكسهای هوایی برداشت میشود شكل آنهاست. شكل عوارض مستقل از مقیاس و فصل عكسبرداری میباشد. و فقط زاویه عكسبرداری در آن تغییر به وجود میآورد. بر روی طبیعت ما معمولا عوارض از بالای سر عوارض نگاه میشود. با توجه به اینكه عكسهای هوایی مایل كاربرد كمتری دارند و بیشتر عكسهای هوایی موجود به طور عمودی تهیه شده اند مفسر عكسهای هوایی عمودی هم به استثنای قسمت مركزی عكس، عوارض به صورت مایل دیده میشوند. در هر صورت شكل نشانه بسیار خوبی است و برای تشخیص عوارض از همدیگر، بعضی از موارد كاربرد شكل عارضه و شناسایی آن در زیر آورده میشود.
اندازه عارضه:
بعد از شكل، دومین ویژگی عارضه كه به آسانی چشم بیننده را به خود جلب میكند، اندازه آن است. در شناسایی عارضه، باید هر دو اندازه مطلق و اندازه نسبی آن مو.ردتوجه قرار گیرد. اندازه مطلق عوارض تحت تاثیر مقیاس عكس و فاصله آسانی آن میباشد. مثلا در عكسهای به اندازه گوسفند و یا یك درخت تبریزی بلند، به صورت بوته ای كوچك درنظر میآید در عكسهای میتوان درختان یك تاكستان را از هم جدا دیده و آنها را شناسایی كرد. در صورتی كه در عكس با مقیاس ممكن است آنها را نتوان از هم تشخیص داد و چه بسا كه تاكستان را با مزرعه ذرت یا گندم رسیده اشتباه كرد. بااین كه بر اساس تنها اندازه عارضه، یك كشتی بزرگ در عكس به صورت یك قایق كوچك جلوه میكند و از طرف دیگر قایقی مجهز و آراسته در عكس به صورت یك كشتی بزرگ به نظر میرسد. البته مفسر ورزیده و كاردان براثر تمرین زیاد میتواند اندازه عوارض را در مقیاسهای مختلف حدس بزند و آنها را شناسایی كند.
عامل دیگركه در اندازه عوارض،بویژه بلندی آنها اثر میگذارد فاصله اساس عكس یا فاصله اساس هوایی است. همانطور كه در آخر فصل چهارم اشاره شد. میزان درشت نمایی ارتفاع عوارض با فاصله مركز عكسهای متوالی رابطه مستقیم دارد. بنابراین هر قدرفاصله اساس عكس بیشتر شود مقدار درشت نمایی این عوارض هم بیشتر میگردد. به عبارت دیگر ما عوارض را در طبیعت با چشمان خود میبینیم كه فاصله بین دو مردمك آنها ثابت و نسبتا كمتر است. اما موقعی كه هواپیما از آنها عكسبرداری میكند. فاصله بین دو مركز عكسهای متوالی چندین برابر فاصله بین دو مردمك چشم انسان است. درنتیجه، هنگام دید استریوسكوپی حد ارتفاع عوارض بزرگتر به نظر میرسد. مثلا ممكن است ما در زیر استریسكوپ دامنه ای بسیار تند بینم و فكر نكنیم كه بتوان با اتومبیل از آن عبور كرد. اما موقعی كه به طبیعت مراجعه میكنیم. مشاهده میكنیم كه شیب دامنه بسیار كمتر از آن است كه در زیراستریوسكوپ دیده میشود. البته این ویژگی در مشاهده استریوسكوپی دیده میشود. روشهای اندازه گیری ارتفاع عوارض، ارتفاع طبیعی آنها را تعیین میكند. اگر ما از یك منطقه طبقات خانهها بسیار بلند است و یا این كه چگونه توانسته اند جادههای اتومیبل رو را در دامنههای بسیار تند احداث كنند. اگردرزیر استریوسكوپ به عكسی از دره چالوس نگاه كنید، دامنهها چندین برابر تندتر و ترسناك تر از طبیعت دیده میشوند.
فهرست مطالب
اصول تفسیر عكسهای هوایی 1
معیارهای شناسایی عوارض 3
روش شناخت عوارض روی عكس 15
اثر زمان در عكسهای هوایی 16
ساعت مناسب برای عكسبرداری هوایی 20
خلاصه 21
تصاویر ماهوارهای 23
مقدمه 23
شیوه تهیه و مخابره تصاویر ماهوارهای به زمین 23
شناسایی اشكال و تصاویر چند طیفی 24
روشهای طبقهبندی دادههای ماهوارهای 26
تصاویر ماهواره لندست 27
مشخصات تصاویر ماهوارهای منابع زمینی 28
تصاویر ماهوارهای اسپات 29
تصاویر راداری 30
حرارتسنجی و حرارتنگاری 31
خلاصه 32