بررسی اثر تاریخهای مختلف كاشت روی عملكرد و اجزای عملكرد چهار رقم سویا در منطقه میانه
سویا;تاریخ كاشت;رقم، عملكرد دانه;اجزای عملكرد
چكیده:
این آزمایش در سال 1382درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاداسلامی واحدمیانه جهت تعیین بهترین تاریخ كاشت و رقم مناسب بصورت فاكتوریل در قالب طرح بلوكهای كامل تصادفی انجام شد. تاریخهای كاشت در سه سطح شامل 5 اردیبهشت،20 اردیبهشت و 5 خرداد بعنوان فاكتورتاریخ كاشت و ارقام سویا در چهار سطح (كلارك، ویلیامز، زان، هاركور) به‌عنوان فاكتور رقم درنظر گرفته شدند .صفات مورد اندازه گیری شامل ، ارزیابی عملكرد ،وزن هزاردانه اندازه گیری ارتفاع بوته ، تعداددانه درغلاف ، تعدادغلاف دربوته ،شاخص برداشت واندازه گیری میزان روغن وپروتئین می باشد.تجزیه آماری صفات اندازه گیری شده برای مقایسه میانگین ها به روش دانكن وتعیین ضرایب همبستگی بااستفاده ازنرم افزارExcell انجام شد . تاریخ كاشت اثر كاملاً معنی‌داری بر ارتفاع بوته ، تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه، بیوماس كل، شاخص برداشت و درصد روغن دانه داشت. با تأخیر در كاشت بعد از 5 اردیبهشت ارتفاع، تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه، بیوماس كل، شاخص برداشت و درصد روغن دانه كاهش یافت. اما وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف و درصد پروتئین دانه تحت تأثیر تاریخ كاشت قرار نگرفتند. تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه، بیوماس كل، وزن هزار دانه و درصد روغن رقم زان در هر سه تاریخ كاشت (5 اردیبهشت، 20 اردیبهشت و 5 خرداد) بیش از سایر ارقام بود. درحالی كه درصد پروتئین این رقم در هر سه تاریخ كاشت كمتر از بقیه ارقام بود. كمترین تعداد غلاف در بوته و همچنین كمترین شاخص برداشت در هر سه تاریخ كاشت مربوط به رقم ویلیامز، و بیشترین آنها مربوط به رقم زان بود. همه صفات مورد آزمون به غیر از تعداد دانه در غلاف تحت تأثیر رقم قرار گرفته و معنی‌دار بودند. نتایج در عملكرد نهایی نشان داد كه بیشترین عملكرد دانه مربوط به تیمار تاریخ كاشت 5 اردیبهشت رقم زان (3649 كیلوگرم در هكتار) می‌باشد در مقابل كمترین میزان عملكرد دانه مربوط به تیمار تاریخ كاشت 5 خرداد رقم هاركور بود (1742 كیلوگرم در هكتار).در این آزمایش ضریب همبستگی بین صفت عملكرد دانه وصفات بیوماس كل، شاخص برداشت، درصد روغن وزن هزار دانه و تعداد غلاف در بوته در سطح یك درصدهمبستگی مثبت وبادرصد پروتئین همبستگی منفی مشاهده شد. با توجه به نتایج این آزمایش رقم زان در تاریخ كشت 5 اردیبهشت نسبت به ارقام دیگرعملكرد بیشتری تولید كرد
